Στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE15 NAT/GR/000936 – Prespa Waterbirds προβλέπεται η αποκατάσταση της οικολογικής λειτουργίας των εκβολών δύο ρεμάτων που εκβάλλουν στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (Δράση C3) ως χώρων αναπαραγωγής ψαριών και ως χώρων διατροφής υδρόβιων πουλιών. Λόγω συσσώρευσης φερτών υλικών σε ορισμένα σημεία και λόγω της υπερβολικά πυκνής ανάπτυξης της ελοφυτικής βλάστησης καλαμιών κυρίως, το λιγοστό νερό των ρεμάτων την άνοιξη είχε πολύ μικρό βάθος, με αποτέλεσμα τα ψάρια να μην μπορούν να εισέλθουν από τη λίμνη, για να αναπαραχθούν. Επιπλέον στο ρέμα Μικρολίμνης είχε κατά το παρελθόν κατασκευαστεί αναβαθμός και υπήρχε εποχιακή διακοπή της συνέχειας ροής.
Κατά την περίοδο μεταξύ Νοεμβρίου 2019 και Φεβρουαρίου 2020 πραγματοποιήθηκαν έργα καθαρισμού από τη βλάστηση και διάνοιξης της κοίτης που αποκατέστησαν την ανεμπόδιστη ροή του νερού από τα δύο ρέματα στη λίμνη και ακολούθησε πρόγραμμα παρακολούθησης.
Ο στόχος του προγράμματος παρακολούθησης ήταν να διαπιστωθεί αν μετά τα έργα που πραγματοποιήθηκαν, κάποια είδη ψαριών εισέρχονται τις κατάλληλες εποχές στα ρέματα για να γεννήσουν. Ήδη από την προηγούμενη χρονιά δειγματοληψιών είχαμε καταλήξει στη χρήση της δειγματοληψίας με βολκούς ανά περίπου 15 ημέρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας διότι τα ψάρια εισέρχονται για να γεννήσουν μόνο τη νύχτα.
Συνολικά, κατά τις δειγματοληψίες του 2020, συνελήφθησαν 5 είδη ψαριών: Alburnus belvica, Chondrostoma prespense, Lepomis gibbosus, Squalius prespensis και Rutlilus prespensis. Το τελευταίο είδος πιάστηκε για πρώτη φορά. Το κύριο συμπέρασμα της παρακολούθησης είναι ότι αρκετά είδη ψαριών, σε υπολογίσιμους αριθμούς εισέρχονται στα δυο ρέματα για να αναπαραχθούν, συνήθως με πλήρως ανεπτυγμένες γονάδες έτοιμα για να γεννήσουν.
Παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δυο ρέματα όσον αφορά τα είδη, τον αριθμό αλλά και το μέσο μέγεθος των ψαριών που συνελήφθησαν στο καθένα. Στο ρέμα της Μικρολίμνης συνελήφθησαν τέσσερα είδη ψαριών (συνολικά 1565 άτομα) ενώ στο ρέμα της Λευκώνας είχαν παρουσία μόνο τα δυο πιο μεγαλόσωμα και ενδημικά είδη Chondrostoma και Squalius (συνολικά 75 άτομα).
Όσον αφορά τα υδρόβια πουλιά, για να διαπιστώσουμε αν οι χώροι αυτοί είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούνται από τα υδρόβια πουλιά μετά τις παρεμβάσεις διαχείρισης των ετών 2018, 2019 και 2020, , εντάξαμε την παρακολούθηση των δυο αυτών δειγματοληπτικών επιφανειών στο δίκτυο σταθμών δειγματοληψίας της παρακολούθησης της χρήσης ενδιαιτημάτων διατροφής.
Παρά την πολύ περιορισμένη τους έκταση (είναι οι μικρότεροι σε έκταση σταθμοί δειγματοληψίας), οι σταθμοί LM01-Mik Rema (Eκβολή ρ. Μικρολίμνης) και LM04-Lef Rema (Εκβολή ρ. Λευκώνας) συγκέντρωσαν, μόνο κατά τις δειγματοληψίες του Απριλίου και Μαΐου ο μεν πρώτος 5 είδη και 43 άτομα, ο δε δεύτερος 9 είδη με 70 άτομα.
Στο σύνολο των 4 μηνών δειγματοληψίας (Μάρτιος –Ιούνιος) στην εκβολή ρ. Λευκώνας το 88% των πουλιών (65 στα 74) παρατηρήθηκαν την περίοδο Μαρτίου- Απριλίου, σε αντίθεση με την εκβολή του ρ. της Μικρολίμνης όπου το 97.5% των πουλιών (121 στα 122) καταγράφτηκαν την περίοδο Μαΐου - Ιουνίου. Φαίνεται πως οι αναλογίες αυτές σχετίζονται με την ένταση χρήσης του κάθε ρέματος από τα ψάρια που εισέρχονται για να γεννήσουν.