Δράση D1. Παρακολούθηση ιχθύων στις εκβολές ρεμάτων - 2019

Στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE15 NAT/GR/000936 – Prespa Waterbirds προβλέπεται η αποκατάσταση της οικολογικής λειτουργίας των εκβολών δύο ρεμάτων που εκβάλλουν στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (Δράση C3) ως χώρων αναπαραγωγής ψαριών και ως χώρων διατροφής υδρόβιων πουλιών. Λόγω συσσώρευσης φερτών υλικών σε ορισμένα σημεία και λόγω της υπερβολικά πυκνής ανάπτυξης της ελοφυτικής βλάστησης καλαμιών κυρίως, το λιγοστό νερό των ρεμάτων την άνοιξη είχε πολύ μικρό βάθος, με αποτέλεσμα τα ψάρια να μην μπορούν να εισέλθουν από τη λίμνη, για να αναπαραχθούν. Επιπλέον στο ρέμα Μικρολίμνης είχε κατά το παρελθόν κατασκευαστεί αναβαθμός και υπήρχε εποχιακή διακοπή της συνέχειας ροής. Κατά την περίοδο μεταξύ Οκτωβρίου 2018 και Απριλίου 2019 πραγματοποιήθηκαν έργα που αποκατέστησαν την ομαλή ροή του νερού από τα δύο ρέματα στη λίμνη και ακολούθησε πρόγραμμα παρακολούθησης. Ο στόχος του προγράμματος παρακολούθησης ήταν να διαπιστωθεί αν μετά τα έργα καθαρισμού και διάνοιξης της κοίτης που πραγματοποιήθηκαν, κάποια είδη ψαριών εισέρχονται τις κατάλληλες εποχές στα ρέματα για να γεννήσουν. Επιλέχτηκε να χρησιμοποιηθεί η απλή ποιοτική δειγματοληψία με ηλεκτραλιεία, σε έξι προκαθορισμένους σταθμούς σε κάθε ρέμα, από τα μέσα Απριλίου ως το τέλος Ιουλίου, με εφαρμογή ανά 15 μέρες. Μετά τις δυο πρώτες δειγματοληψίες τα άτομα ιχθύων που συλλαμβάνονταν συνέχισαν να είναι ελάχιστα και μικρού μεγέθους και κρίθηκε πιθανό ότι οι μεγάλοι αριθμοί ψαριών εισέρχονται για να γεννήσουν μόνο τη νύχτα, όπως συμβαίνει στο ποτάμι του Αγίου Γερμανού. Για να διαπιστωθεί όμως αυτό η δειγματοληπτική μέθοδος έπρεπε να αλλάξει καθώς τη νύχτα δεν είναι δυνατή η χρήση ηλεκτραλιείας, και οι δειγματοληψίες συνεχίστηκαν με χρήση βολκών κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συνολικά, και με τις δυο μεθόδους, συνελήφθησαν 6 είδη ψαριών: Pseudorasbora parva, Economidicthys pygmaeus, Chalcalburnus belvica, Chondrostoma prespense, Lepomis gibbosus, Squalius prespensis. Με την ηλεκτραλιεία συνελήφθησαν 5 είδη, ενώ με τους βολκούς 3 είδη. Από τα έξι αναμενόμενα ποταμόδρομα είδη συνελήφθησαν τα τέσσερα, εκτός των ειδών Barbus prespensis και Cobitis meridionalis. Επιπλέον, συνελήφθη το ενδημικό είδος Squalius prespensis, για το οποίο για πρώτη φορά συλλέγουμε την πληροφορία ότι κάποια άτομα τουλάχιστον γεννούν στα ρέματα της περιοχής. Το κύριο συμπέρασμα της παρακολούθησης είναι ότι αρκετά είδη ψαριών, σε υπολογίσιμους αριθμούς εισέρχονται στα δυο ρέματα για να αναπαραχθούν. Εισέρχονται με πλήρως ανεπτυγμένες γονάδες έτοιμα για να γεννήσουν και, όπως φάνηκε, υπάρχει κάποια επιτυχία αναπαραγωγής. Παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δυο ρέματα όσο αφορά τα είδη, τον αριθμό αλλά και το μέσο μέγεθος των ψαριών που συνελήφθησαν στο καθένα. Στο ρέμα της Μικρολίμνης συνελήφθησαν τέσσερα είδη ψαριών (συνολικά 1550 άτομα, αλλά απουσίαζαν τα δυο πιο μεγαλόσωμα και ενδημικά είδη Chondrostoma και Squalius) ενώ στο ρέμα της Λευκώνας είχαν παρουσία και τα έξι είδη ψαριών αλλά με σημαντικά υψηλότερο μέσο μέγεθος κυρίως λόγω παρουσίας των δυο μεγαλόσωμων ειδών (συνολικά 51 άτομα). Συμπερασματικά, κατά την επόμενη περίοδο παρακολούθησης (2020) προτείνεται να χρησιμοποιηθεί μόνο η δειγματοληψία με βολκούς κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς αποδείχτηκε ότι είναι η καταλληλότερη από τις δυο διαθέσιμες μεθόδους για το είδος της παρακολούθησης (παρουσία-απουσία) που χρειαζόμαστε, ειδικά για τα ενδημικά είδη ψαριών, όπως τα Chalcaburnus belvica, Squalius prespensis, Chondrostoma prespensis.

Δράση D1. Παρακολούθηση ιχθύων στις εκβολές ρεμάτων - 2019